Makat Ağrısı Neden Olur?

Makat ağrısı dendiğinde akla ilk basur gelir haklı yönü vardır ama aslında basur dışında bir çok sebeple ağrı veya acı olmaktadır. Öncelikle ağrıyla acının farkını tarif etmek gerekir. Künt bir şekilde ise ağrı cam çiziyormuş gibi bir his varsa acı olarak değerlendirilir. Bu iki farklı şikayet farklı hastalıkları düşündürür.

Makat Ağrısının Sebepleri Nelerdir?

Yaklaşık görülme sıklığına göre şöyle sıralanabilir

Boğulmuş basur (tromboze hemoroid); Fazla ıkınmaya bağlı olarak var olan hemoroid memelerinin dışarı çıkıp makat kasları tarafından sıkılarak boğulması durumudur. Aniden başlar ve özellikle ilk 3-4 gün dayanılmaz düzeylerde ağrının olması beklenir.

Anal hematom (makatta pıhtı toplanması); Yine şiddetli ıkınmayla ortaya çıkar, o güne kadar hiç sorun yokken o gün fındık, ceviz büyüklüğünde bazen daha büyük net şekilli şişlik olur. 3-5 gün çok şiddetli ağrır.

Anal fissür (makat çatlağı); Kabızlık sonucu anüsün iç derisinde yırtık ve buna bağlı cam çizer gibi acı olur, 1-2 haftada tedavi edilmezse kaslarda kramp gelişmeye başlar ve acıya ek olarak ağrıda belirmeye başlar ve giderek şiddeti artar. Tuvaletten sonra 2-3 saat devam eder.

Makatta apse; İltihabi bir durumdur, bölgenin nemini ve yağlanmasını sağlayan salgı bezlerinin tıkanması sonucu ortaya çıkar. Hafif başlayan ağrılar gün geçtikçe artar 3-4 günlerde artık dayanılmaz bir hal almıştır. Anüsün yan tarafında sınırları belirlenemeyen şişlik, kızarıklık ve ateş vardır.

Kondilom; hastanın ağrısı belirgin değildir ancak ciltteki tahriş yanma şeklinde görülür.

Anüs kanseri; çok seyrek görülür bir tür yara gibidir ve hafif düzeylerde ağrının olduğu görülür.

Makat Ağrısı Nasıl Geçer?

Bütün ağrılı durumlarda olduğu gibi ağrı kesici ilaçlar hafifletir. Makattaki kasları gevşeterek rahatlamak için ılık su oturma banyosu önerilir. Suyun sıcaklığı banyo suyundan biraz sıcak olmalıdır ve gün içinde sınırsız sayıda 5-10 dakika oturulabilir. Bunun yanı sıra makat bölgesine gelecek basıncı azaltmak için simit şeklinde minder kullanılabilir, yan oturulabilir, sorunun daha fazla büyümemesi için kabızlık engellenmelidir.

Bu genel öneriler dışında hastalıklara özel uygulamalar şu şekildedir.

Boğulmuş basur; Bu dönemde hemoroid ameliyatı veya tedavisi uygulanmamalıdır çünkü ameliyata bağlı yan etkiler çok artar. Bunun yerine genel önerilere uyulmalı ve şişlik indikten sonra kalıcı tedavi planlanmalıdır. İçeriğindeki pıhtının alınması ağrının şiddetini % 50-70 oranında azaltacağı için trombüsektomi yapılabilir. 1-2 dakikada uygulanan basit bir işlemdir. İşlem sonrası rahatlama olduğu için hasta işine dönebilir.

Makatta pıhtı toplanması; Pıhtı boşaltılır, boşaltıldığı anda ciddi rahatlama olur. Her ne kadar genellikle yanlış teşhis olarak hemoroid dense de farklı bir hastalıktır ve bölgede ağrı sebeplerinin en sık rastlananıdır.

Makat çatlağı; nitro gliserinli kremler kullanılır, 1-2 haftada düzelmezse botox enjeksiyonu veya ameliyat yapılır. Gerek botox uygulaması gerekse ameliyat son derece basittir. Ameliyattan sonra çok seyrek olarak kalıcı, kontrolsüz gaz ve dışkı kaçağı olabilmektedir. Bu yan etkisi sebebiyle botox tercih edilmektedir. Botox enjeksiyonu tecrübe gerektirmektedir. Uygun dozda tecrübeli cerrah tarafından yapıldığında başarısı ameliyat kadardır ancak az bilen biri düşük doz yaparsa başarısı son derece düşer.

Apse; Bütün apselerde olduğu gibi en kısa sürede boşaltılmalıdır, ek olarak antibiyotik başlanır.

Kondilom; başkalarına bulaşma ihtimali de olduğu için en kısa sürede radyo frekansla temizlenmelidir.

Kanser; Uygun ameliyat planlanmalı ve uygulanmalıdır.

Yazar: Op. Dr. Atilla KAYA

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu olan Op. Dr. Atilla KAYA 1986 yılından bu yana genel cerrahi uzmanı olarak hizmet vermektedir. Kıl dönmesi, hemoroid ve anal fissür gibi makat hastalıkları yanı sıra nasır, siğil ve ben tedavileri uygulamaktadır.

Instagram Profil